สะปัน
บ้านสะปัน ตั้งอยู่ในอำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน ห่างจากบ่อเกลือภูเขาประมาณ 9 กิโลเมตร เป็นชุมชนเล็กๆ แสนสงบ ที่ตั้งอยู่ท่ามกลางธรรมชาติของขุนเขา มีลำธารไหลผ่าน
และในช่วงหน้าฝนฤดูทำนา ยังสามารถชมวิวทิวทัศน์ของนาข้าวเขียวขจีได้อีกด้วย เรียกได้ว่าหากแวะมาเที่ยวบ่อเกลือภูเขาขับรถเลยไปอีกเพียงไม่กี่นาทีก็จะถึงหมู่บ้านสะปัน เหมาะสำหรับมาพักผ่อน ปล่อยชีวิตให้เดินไปอย่างช้า ๆ
ตามประวัติความเป็นมา “หมู่บ้านสะปัน” จัดตั้งมาหลายร้อยปีแล้วโดยการนำของ “เจ้าพ่อพญาตึ๋น” ระยะแรกเป็นหมู่บ้านเล็ก ๆ คนไม่ค่อยมากเท่าไหร่ แต่พอต่อมามีประชากรเพิ่มขึ้นจึงต้องจัดเขตการปกครอง เมื่อ พ.ศ. 2520 มีประชากรเข้ามาขออาศัยอยู่ในบ้านสะปัน แบ่งเป็นบ้านสาขาอีก 6 สาขา ได้แก่ บ้านเด่น บ้านห้วยข่า บ้านนาโป่ง บ้านนาปู และบ้านฐาน
เหตุที่ชื่อ “บ้านสะปัน” เพราะมีลำน้ำปันไหลผ่าน เดิมตั้งอยู่ในเขตอำเภอปัว ต่อมาในปี พ.ศ. 2531 มีการแบ่งเขตการปกครองใหม่ ทำให้บ้านสะปันเข้าไปอยู่ในเขตหมู่ที่ 8 ตำบลบ่อเกลือเหนือ กิ่งอำเภอบ่อเกลือ และในปี พ.ศ. 2538 ได้เปลี่ยนเปลี่ยนจากกิ่งอำเภอบ่อเกลือ เป็น อำเภอบ่อเกลือ และแบ่งเขตการปกครองใหม่อีกเป็นหมู่ที่ 1 ตำบลดงพญา อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน
หมู่บ้านสะปัน เป็นหมู่บ้านที่ได้เข้าคัดสรรสินค้า “หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์” หรือ OTOP ด้วย โดยสินค้าขึ้นชื่อคือเฟอร์นิเจอร์หวาย ของกลุ่มวิสาหกิจเฟอร์นิเจอร์หวาย หมู่ที่1 บ้านสะปัน ตำบลดงพญา อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน ริเริ่มโดยกลุ่มคนที่มีความรู้ ความชำนาญ ในการทำเครื่องหวายจากพื้นที่อำเภอเมืองน่าน ซึ่งเดิมนั้นคนกลุ่มนี้ได้สั่งซื้อหวายจากบ้านสะปันนำไปผลิตเฟอร์นิเจอร์หวายที่ อำเภอเมืองน่าน ต่อมาทางรัฐบาลได้มีคำสั่งให้ปิดป่า จึงไม่สามารถขนหวายจากพื้นที่อำเภอบ่อเกลือไปทำเฟอร์นิเจอร์ในอำเภอเมืองน่านได้
ในปี พ.ศ. 2529 สิบตำรวจตรีวันลพ ตำรวจสังกัดสถานีตำรวจอำเภอปัว (อำเภอบ่อเกลือยังเป็นตำบลของอำเภอปัวอยู่)ได้นำช่างที่มีฝีมือขึ้นมาตั้งโรงงานผลิตเฟอร์นิเจอร์หวายที่บ้านสะปัน โดยมีชาวบ้านสะปันไปฝึกหัดด้วย ต่อมาช่างที่มาทำเฟอร์นิเจอร์หวายมีครอบครัวจึงแยกตัวจากโรงงานของสิบตำรวจตรีวันลพมาผลิตเอง และชาวบ้านบางส่วนที่มีความชำนาญก็แยกมาทำกันเอง จึงทำให้โรงงานผลิตเฟอร์นิเจอร์หวายขาดคนงาน และเลิกกิจการไปในที่สุด
หลังจากนั้นชาวบ้านได้รวมตัวกันผลิตเฟอร์นิเจอร์หวาย แต่มีปัญหาเรื่องราคาเพราะถูกพ่อค้าที่มารับซื้อกดราคามาตลอด บางคนทุนน้อยก็เลิกกิจการไป ปี พ.ศ. 2545 ชาวบ้านจึงรวมตัวกันจัดตั้งกลุ่มขึ้นเป็น กลุ่มวิสาหกิจเฟอร์นิเจอร์หวาย มีสมาชิกครั้งแรก 30 คน ได้ดำเนินกิจการกลุ่มมาจนถึงปัจจุบัน
หมู่บ้านสะปันเป็นพื้นที่เงียบสงบ ซุกตัวอยู่กลางขุนเขา มีลำธารไหลผ่าน ในช่วงหน้าฝนฤดูทำนายังสามารถชมวิวทิวทัศน์ของนาข้าวเขียวขจีสวยงามสุดลูกหูลูกตา เรียกได้ว่าหากแวะมาเที่ยวบ่อเกลือภูเขาขับรถเลยไปอีกเพียงไม่กี่นาทีก็จะถึงหมู่บ้านสะปัน เมืองเล็กๆ ที่มีเสน่ห์น่าหลงใหล ทั้งขุนเขาสูงเสียดฟ้า กระท่อมน้อยใหญ่เรียงรายเห็นไกลๆ ตามริมน้ำสองสายที่มาบรรจบกัน คือลำน้ำว้า และ ลำน้ำสะปัน บางครั้งจึงเรียกกันว่า “สบปัน” และกลายมาเป็น “สะปัน” ในที่สุด
กิจกรรมต่างๆในหมู่บ้านสะปัน
1.พักผ่อนยังที่พักต่างๆ ในหมู่บ้าน
อุ่นไอมาง
โฮมสเตย์เล็กๆสงบ เรียบง่าย ติดลำธาร มองเห็นวิวภูเขา ถึงแม้ไม่ได้เข้าพัก ก็สามารถแวะมาจิบเครื่องดื่ม นั่งทอดอารมณ์ชมวิวริมธารกันได้ เครื่องดื่มที่นี่จะเป็นแบบดริปที่เรียกกันว่าชงกันสดๆ ทั้งชาและกาแฟ กลิ่นกอมกรุ่นทั้งร้าน บรรยากาศโดยรวมของอุ่นไอมาง ทั้งร้านกาแฟและที่พักสร้างด้วยไม้ เฟอรนิเจอร์ที่ใช้ตกแต่งก็กลมกลินไปกับธรรมชาติ
สายหมอกบอกฮัก
สายหมอกบอกฮัก อีกหนึ่งที่พักวิววสวยอีกหนึ่งแห่ง ในหมู่บ้านสะปัน อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน สะปัน ชุมชนเล็กๆ แสนสงบ ที่ตั้งอยู่ท่ามกลางธรรมชาติของขุนเขาและลำน้ำว้าที่ไหลผ่าน ยิ่งช่วงหน้าฝนในฤดูทำนา ยังสามารถชมวิวทิวทัศน์ของนาข้าวเขียวขจีได้อีกด้วย ภายในหมู่บ้านมีที่พักประมาณ 4-5 แห่ง สายหมอกบอกฮัก ตั้งอยู่บนที่สูงทำให้สามารถมองเห็นวิวได้ของทิวเขาและสายหมอก รวมถึงวิวนาข้าวได้แบบชัดเจน
มีสะปัน
มีสะปัน ที่พักบรรยากาศดี แบบเต้นท์กระโจมริมน้ำ แห่งบ้านสะปัน อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน ที่พักตั้งอยู่ติดกับอุ่นไอมาง นอกจากให้บริการที่พักแล้วยังมีร้านอาหารและร้านขายเครื่องดื่ม สามารถชมวิวสายน้ำหรือจะลงแช่น้ำ ชมวิวภูเขา ในยามเช้าสามารถมองเห็นสายหมอกได้จากหน้าที่พักในยามที่ฝนตกใหม่ๆ ที่พักมีประมาณ 6 หลัง มีเครื่องนอนให้พร้อม ส่วนห้องน้ำแป็นแบบห้องน้ำ ราคาหลังละ 800-1000 บาท พร้อมอาหารเช้า ที่สำคัญเจ้าของเป็นกันเองน่ารักมาก คุณป้าดูแลและให้ข้อมูลเรื่องเที่ยวได้เป็นอย่างดี
2.ปั่นจักรยานชมบรรยากาศของหมู่บ้าน
ชมบรรยากาศสูดอากาศบริสุทธิ์ โดยเฉพาะในช่วงฤดูฝน สะปัน จะเขียวขจีชุ่มชื่น มีสายหมอกคลอเคลียภูเขาตลอดเวลา
3.จุดชมวิวนาข้าว
เป็นวิวที่สวยที่สุดในหมู่บ้าน พิกัดตั้งอยู่ใกล้กับสายหมอกบอกฮัก หากมาในยามเข้ามีโอกาสได้เห็นสายหมอกลอยคลอเคลียตามภูเขาด้วย
4.น้ำตกสะปัน
เป็นน้ำตกที่ตั้งอยู่ภายในหมู่บ้าน มี 3 ชั้นใหญ่ ความสูงของน้ำตกชั้นที่ 1, 2, และ 3 สูงประมาณ 3, 5, 6, เมตร ตามลำดับ มีน้ำไหลตกตลอดทั้งปี เป็นน้ำตกที่มีความสวยงามตามธรรมชาติ สภาพป่าไม้บริเวณน้ำตกมีความร่มรื่นร่มเย็น สมบูรณ์สวยงามมาก
การเดินทางไป สะปัน
หากเดินทางด้วยรถยนต์ส่วนตัว จากตัวเมืองน่าน ให้ให้เส้นทาง สันติสุข บ่อเกลือ เข้าสู่ อำเภอบ่อเกลือ ประมาณ 100 กิโลเมตร พอเจอสะพานข้ามคลอง ให้ข้ามมาจนถึงสามแยก หลังจากนั้นให้เลี้ยวซ้ายไปทาง อุทยานแห่งชาติขุนน่าน ก็จะเจอ หมู่บ้านสะปัน
การเดินทางด้วยรถโดยสาร
จากตัวเมืองจังหวัดน่านหรือจากกรุงเทพ นั่งรถโดยสารมาลงที่ตลาดปัว จากนั้นต่อรถ 2 แถวสายปัว บ่อเกลือ
ปัว – บ่อเกลือ
เวลา 7:30 น. ค่าโดยสาร 80 บาท / ท่าน
เวลา 9:00 น. ( อาจจะมีหรือไม่มี ขึ้นกับว่ามีผู้โดยสารหรือไม่ )
บ่อเกลือ – ปัว
เวลา 9:00 น. ค่าโดยสาร 80 บาท / ท่าน
การเหมารถโดยสาร
ปัว – สะปัน 1,000 / 1 เที่ยว
บ่อเกลือ – สะปัน 1-4 ท่าน เหมา 200 บาท
5 ท่าน ขึ้นไป ท่านละ 50 บาท